DÜĞÜN HARCAMASI TURİZM GELİRİ Mİ?

Türkiye´de turizm geliri ile ilgili hesaplamalar bugüne kadar birkaç kez değiştirildi. Son olarak AKP´nin iktidara geldiği 2000´li yılların başında eski adı Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) olan kurumun adını Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) olarak değiştirmesiyle birlikte değiştirilen birçok hesaplama yöntemi ile birlikte turizm geliri hesaplama yöntemi de değiştirildi.

 

İşçi dövizi turizm geliri oldu Yapılan değişiklik ile turizm geliri daha önce yalnız yabancı ziyaretçilerden elde edilen veriler üzerinden hesaplanırken, sistem, yurtdışında yaşayan ve tatillerini Türkiye´de geçiren yurttaşlarımızı da kapsar şekilde genişletildi. Merkez Bankası´nın açıkladığı Ödemeler Dengesi Raporu´nda da döviz gelirlerine ilişkin tanımlama değiştirildi. Bu kapsamda, daha önce yurtdışındaki işçilerin gönderdikleri dövizler ayrı bir TÜİK´in kişi başına turizm geliri anket formu kalemde görülürken, yapılan değişiklik ile bu gelirler turizm başlığı altındaki kalemin içindeki rakamda yer almaya başladı.

 

 

Hesaplama yönteminde yapılan değişikliğin bir diğer sonucu olarak; yurtdışında yaşayan yurttaşlarımızın Türkiye´ye geldiklerinde yaptıkları harcamalar da turizm geliri olarak işlenmeye başladı.TÜİK´in halen yayınlamakta olduğu turizm geliri istatistiklerinde, yurtdışından gelen yurttaşlarımızın Türkiye´de bulundukları süre içinde yaptıkları harcamaların tümü turizm harcaması olarak göründüğünden, yurttaşların harcaması, yabancıların iki katı gibi görünüyor.

 

Çünkü Türkiye´den geldiği ülkelere dönen kişiler ile yapılan ankette kullanılan formda, kişiye, ´Türkiye´de bulunduğunuz süre içinde ne kadar harcama yaptınız?" diye soruluyor. Bu soruya yabancı ziyaretçinin verdiği yanıtta yer alan rakamın turizm geliri olarak kayda geçmesi doğrudur, ama bu yurttaşlar için bu geçerli değil. Zira, anketteki ne kadar harcama yaptığına ilişkin soruya yanıt veren kişinin yanıtı; bir yakınına yaptığı sağlık yardımından katıldığı bir düğünde gelin ya da damada taktığı altına kadar yaptığı bütün harcamaları kapsıyor.

 

Yabancıların azalıyor, yurttaşların artıyor Yani yurttaşların Türkiye´ye geldiklerinde yaptıkları düğün masrafı bile kayıtlara turizm geliri olarak giriyor.Nitekim 2001 yılı verilerinde, eski seriye göre 638 dolar olan kişi başına turizm geliri, yeni yöntemle 748 dolara sıçradı.
Ardından 2004 yılına kadar 810 dolar gibi rekor düzeye ulaştı.

 

Yıllar	Kişi başı gelir
2000	732,3
2001	748,5
2002	782,2
2003	809,9
2004	784,1
2005	752,5
2006	727,9
2007	679,9
2008	709,7
2009	663,9
2010	630,0

Ancak 2004 yılıyla birlikte kişibaşı gelirler yeniden düşüşe geçti. Önce 700-800 dolar bandına ardından da 600-700 dolar aralığına indi.Yukarıdaki tabloda da görüleceği gibi, yani yeni hesaplamanın ardından 10 yıl sonra rakam yine aynı seviyesine indi.
Verilerde kısa süre içinde görülen bu kadar hızlı değişimin nedeni hesaplama yönteminde yapılan değişikliklerdir.